1999 yılında Düzce’de deprem bölgesinde bir grup gönüllü ile çalışmalarımıza başladık. Mavi Kalem bu süreçte gönüllü yer alan, birlikte çalışma uyumunu yakalayan, paylaşma ve dayanışmanın önemine inanan küçük bir grup tarafından 2000 yılında kuruldu. İlk yıllarda, afet koşullarında çifte dezavantajlı duruma gelen kadın ve çocukların güçlendirilmesi için çalışmalar yaptık. Bunun yanında, insani yardımın yaygınlaştırılması ve gönüllülük konularında çalıştık.
2002’de İstanbul’a taşındık. Kendimize çalışma alanı olarak İstanbul’un yoğun iç göç almış eski bir yerleşim yeri olan Fener-Balat’ı seçtik. Mavi Kalem’in ilk yıllarında bu bölgedeki kadın ve çocuklarla çalıştık. Kadınlarla kadın sağlığı, sağlık hakları, şiddetin önlenmesi ve şehirde yaşama becerilerinin geliştirilmesi konularında çalışmalar yaptık. Çocuklarla ise eğitimlerini destekleyen çalışmaların yanı sıra sanat ve oyun etkinlikleri yaptık.
Çalışmalarımızı ekipler halinde gerçekleştirdik. Hem planlama hem de uygulama sırasında ekipteki herkesin söz hakkı kullanabilmesini hedefledik. Ekiplerimizin büyük çoğunluğunu da kadınlar oluşturdu. Sorunların tespiti, yöntem ve çözüm aşamalarında kadın bakış açısını koruduk.
2012 yılından itibaren Türkiye’ye savaştan etkilenerek göç eden Suriyeli aileler ve çocukları Mavi Kalem’in çalışmalarına katılmaya başladı. Mavi Kalem’in yerel çalışma alanının iç göçün yanında dış göç de almış hale gelmesi; sosyal gerilimlerin artması; çocuklara ve kadınlara yönelik risklerin artması; afetten etkilenen kişilerle çalışmanın Mavi Kalem’in uzmanlık alanlarından biri olması, çalışmalara Suriyeli ve Suriyeli olmayan mülteci nüfusun da dâhil olmasına neden oldu.
2015’e kadar sadece gönüllülerle çalıştık. 2015’te Mavi Kalem etki alanını artırmak ve bünyesindeki kişilerin devamlılığını sağlayabilmek için kurumsallaştı. Ancak, bakış açımız aynı kaldı: Saha ile yakın iletişimde bulunmak ve projelerin sahanın ihtiyacına göre şekillenmesi çalışmalarımızın temelini oluşturuyor. Çalışma alanlarımız yine öncelikle kadınlar, çocuklar, afet ve acil durumlar olmaya devam ediyor. Kadınlar ve çocuklarla bire bir yapılan çalışmaların yanı sıra savunuculuk çalışmaları yaptık, araştırma raporları yayınladık. Uygulamaları oluştururken araştırmalarımızda ulaştığımız verileri temel alıyoruz.
2018’den sonra Mavi Kalem’in bulunduğu bölge sayısı arttı. Şu anda İstanbul (Fatih/Balat, Zeytinburnu, Esenyurt), Adana (Seyhan), Kocaeli (Gebze) olmak üzere üç ilde ofislerimiz bulunuyor.
Mülteci çocukların içinde bulundukları risk ve hassasiyetleri azaltmayı amaçlayan Çocuk Koruma Projesi Mavi Kalem’in şu ana kadarki en uzun soluklu projesi oldu. Çocuk Koruma Projesi 2017 yılında Fatih/Balat’ta başladı ve 2019’dan itibaren İstanbul, Kocaeli ve Adana olmak üzere üç ilde devam ediyor. Bu proje kapsamında çocukların bireysel vaka takipleri yapılıyor, bakım verenlerine danışmanlık veriliyor; bilgi oturumları ve psiko-sosyal bilgi etkinlikleri yapılıyor. Ayrıca, toplumda 18 yaş altının çocuk olduğu algısını yaygınlaştırmak için “-18 Çocuktur” kampanyası yürütülüyor.
12-17 yaş kız çocuklarının bedensel ve ruhsal sağlık, ergenlik gibi konularda farkındalıklarını artırmak için Kız Çocuklarını Güçlendirme Atölye Serisini geliştirdik. Bu atölyeleri kendi ofislerimizde uygulamanın yanı sıra başka kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak daha fazla kız çocuğuna ulaştık.
Erkeklerin, kadınların güçlenmesinde nasıl bir rol oynayabileceklerini konuştukları Kadının Güçlendirilmesi için Erkek Katılımı Atölye Serisi’ni 2019 yılında geliştirdik. İstanbul (Fatih, Zeytinburnu) ve Adana’da uygulamaya başladık.
Kadının Güçlendirilmesi için Erkek Katılımı Atölye Serisi ve Kız Çocuklarını Güçlendirme Atölye Serisi’nin eğitici eğitimlerini de geliştirerek uygulamaya başladık.
Kadınların haklarıyla ilgili farkındalıklarını arttırmak, birbirleriyle konuşup paylaşabilecekleri bir alan sağlamak, sorunlara beraber çözüm bulmak ve birlikte çeşitli etkinlikler yapmak amacıyla Kadın Danışma ve Dayanışma Merkezi’ni 2019’da, Esenyurt ilçesinde açtık. Bu merkezde genel danışmanlık, yasal danışmanlık, sağlık danışmanlığı, psikolojik danışmanlık ve psiko-sosyal destek hizmeti veriliyor.
Mavi Kalem yerel çalışmalarının yanı sıra Türkiye’ye yayılan projeler uyguladı, ortak çalışmalarda yer aldı. Ulusal ve uluslararası işbirlikleri kurdu, çeşitli ağların üyesi oldu.
Mavi Kalem, sağladığı hizmetleri ve çeşitli bilgileri yaygınlaştırmak için hedef grubun içinde olan gönüllü gruplarıyla çalışıyor.
Türkiye’nin her yerinden ihtiyacı olanlara destek olabilmek için ücretsiz bir telefon hattımız var (Mavi Kalem Danışma Hattı: +90 850 441 62 84).